جوان آنلاین: اجرای فاز دوم تعرفه‌گذاری پلکانی در میزان مصرف اقشار پردرآمد و پرمصرف مؤثر است و شاهد کاهش مصرف خواهیم بود و تجربه فاز اول اجرایی تعرفه‌گذاری پلکانی به خوبی مؤید اهمیت اعطای قیمت واقعی گاز به پرمصرف‌ها جهت کنترل مصرف است، از همین رو اجرای نظام تعرفه‌گذاری پلکانی در فاز دوم آن و قیمت مصرف پرمصرف‌ها معادل قیمت گاز تجاری در نظر گرفته می‌شود که موجب خواهد شد با سیگنال مناسب قیمتی به مشترکان پرمصرف، مصرف بالا و غیرقابل قبول مشترکان پرمصرف مدیریت و کنترل شود.
انرژی در جهان از ارزش و جایگاه بالایی برخوردار است، اما در کشور ما بدون هیچ حساسیتی به استفاده از آن می‌پردازیم. به زعم کارشناسان، یکی از دلایل این است که انرژی با قیمت بسیار پایین و به صورت یارانه‌ای در اختیار مردم قرار می‌گیرد. کارشناسان معتقدند، باید راهکاری اساسی برای مدیریت مصرف انرژی در کشور بیندیشیم. به دلایل مختلف، واقعی‌سازی قیمت انرژی در کشور در دستور کار نیست، اما روش‌هایی مانند تعرفه‌گذاری پلکانی گاز در دستور کار قرار گرفته است. در این روش، سعی بر آن است که به مصارف غیرضرور یارانه پرداخت نکنیم، به نحوی که پرمصرف‌ها هزینه واقعی گاز را بپردازند و کم‌مصرف‌ها نیز از بخشودگی قبوض و یارانه بهره‌مند شوند. به زعم کارشناسان، راهی به جز مدیریت مصرف پیش رو نداریم. عدم‌توجه به مصرف گاز در کشور ما را به جایی رسانده است که امروز برابر با کشور هند با ۵/۱ میلیارد جمعیت، مصرف گاز داریم. داده‌های وزارت نفت نشان می‌دهد طبقات مرفه جامعه، پرمصرف‌ها هستند، به همین دلیل برخی پیشنهاد می‌کنند بهترین راهکار برای مدیریت مصرف، اعمال سیاست‌های قیمتی برای پرمصرف‌هاست، به طوری که هزینه واقعی گاز را بپردازند.
در روش تعرفه‌گذاری فعلی باز هم به افراد پرمصرف و مرفه یارانه تعلق می‌گیرد، فقط مبلغ این یارانه کمتر است. اگر پرمصرف‌ها نبودند می‌توانستیم گاز بیشتری صادر کنیم و به ازای آن درآمد‌های ارزی داشته باشیم و قیمت فروش گاز صادراتی در زمستان مساوی با قیمت جهانی بود. کسانی که تمکن مالی بالا و مصارف بیشتری هم دارند، باید هزینه گاز را با قیمت جهانی پرداخت کنند. اجرای فاز دوم تعرفه‌گذاری پلکانی در میزان مصرف اقشار پردرآمد و پرمصرف مؤثر است و شاهد کاهش مصرف خواهیم بود و تجربه فاز اول اجرایی تعرفه‌گذاری پلکانی به خوبی مؤید اهمیت اعطای قیمت واقعی گاز به پرمصرف‌ها جهت کنترل مصرف است، از همین رو اجرای نظام تعرفه‌گذاری پلکانی در فاز دوم آن و قیمت مصرف پرمصرف‌ها معادل قیمت گاز تجاری در نظر گرفته می‌شود که موجب خواهد شد با سیگنال مناسب قیمتی به مشترکان پرمصرف، مصرف بالا و غیرقابل قبول مشترکان پرمصرف مدیریت و کنترل شود.
منطق بهینه‌سازی مصرف با اخذ واقعی قیمت گاز از پرمصرف‌ها فعال خواهد شد
سیده‌فاطمه مقیمی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و گرجستان در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است، تصریح کرد: شواهد نشان می‌دهد میزان مصرف انرژی در کشورمان بسیار بالاست و حساسیتی نسبت به مدیریت مصرف نداریم. وی ادامه داد: نیاز است راهکار‌های اساسی و جدی را به صورت همزمان به اجرا بگذاریم. به طور مثال، روش تعرفه‌گذاری پلکانی گاز که به اجرا گذاشته شده است، معقول به نظر می‌رسد. لازم است در کنار این روش، حتماً فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از انرژی را داشته باشیم. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و گرجستان خاطرنشان کرد: قدیم‌تر‌ها لباس زمستانی و لباس تابستانی داشتیم. حالا می‌بینیم که افراد در زمستان و تابستان یک مدل لباس می‌پوشند و با توجه به هوای سرد و گرم نوع لباس پوشیدن آن‌ها در خانه عوض نمی‌شود.
مقیمی گفت: واقعیت این است که ما توجهی به میزان مصرف انرژی نداریم و به راحتی آن را هدر می‌دهیم. به طور مثال، در زمستان لباس نازک و تابستانی در خانه می‌پوشیم و شعله بخاری را زیاد می‌کنیم. این روش استفاده از گاز صحیح نیست و به هدررفت انرژی می‌انجامد.
وی ادامه داد: نتیجه بی‌توجهی به نحوه صحیح استفاده از گاز در بخش خانگی این است که مجبور می‌شویم در زمستان گاز صنایع را قطع کنیم و عدم‌النفع بالایی را متحمل شویم. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و گرجستان خاطرنشان کرد: در تعرفه‌گذاری غیرپلکانی در واقع به مصرف بیشتر مشوق و یارانه می‌دهیم. هر چقدر افراد بیشتر از گاز استفاده کنند، بیشتر از یارانه انرژی بهره می‌برند. در تعرفه‌گذاری پلکانی این روند برعکس می‌شود و مصارف بالا مشمول یارانه نمی‌شوند.
مقیمی گفت: مشوق‌هایی که در تعرفه‌گذاری پلکانی برای کم‌مصرف‌ها و مشترکانی که در چارچوب الگو از گاز استفاده می‌کنند، در نظر گرفته شده، مناسب است. این راهکار‌ها می‌تواند به مدیریت مصرف کمک کند. وی ادامه داد: این روش منطقی به نظر می‌رسد که برای مصارف بالا و غیرضرور یارانه در نظر نگیریم و افراد برای این طور مصارف بهای بیشتری بپردازند، اما مصارف ضرور مشمول یارانه می‌شوند و حتی از معافیت هم بهره می‌برند. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و گرجستان خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط فعلی که حساسیتی نسبت به مدیریت مصرف صحیح انرژی در کشور وجود ندارد، فرهنگ‌سازی و سیاست‌هایی مانند تعرفه‌گذاری پلکانی می‌توانند کمک‌کننده باشند.
مشترکان پرمصرف باید علاوه بر قیمت واقعی گاز با جریمه نیز تنبیه شوند
رحمان سعادت، استاد اقتصاد دانشگاه سمنان نیز در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که روش تعرفه‌گذاری پلکانی به ویژه در ماه‌های سرد سال که با مشکل ناترازی مواجه هستیم، بسیار کمک‌کننده است، تصریح کرد: باید با مصارف غیرضرور برخورد کنیم و نه تنها از پرمصرف‌ها هزینه بیشتری دریافت کنیم، بلکه باید به جریمه پرمصرف‌ها هم بپردازیم. وی ادامه داد: این یک امر منطقی است که پرمصرف‌ها و کسانی که مصارف غیرضرور دارند، هزینه واقعی گاز را بپردازند. کسانی که از امکانات بیشتری برخوردارند، باید هزینه گاز مصرفی‌شان را بپردازند. استاد اقتصاد دانشگاه سمنان خاطرنشان کرد: از آنجا که گاز با قیمت یارانه‌ای در اختیار مشترکان قرار می‌گیرد، باید سقفی وجود داشته باشد. مصارف ضرور و متعارف که در داخل الگو قرار می‌گیرد، با قیمت یارانه‌ای محاسبه می‌شود، اما کسانی که مصارف بالاتر از حد الگو دارند، باید هزینه واقعی گاز را بپردازند.
سعادت گفت: در تعرفه‌گذاری غیرپلکانی که سقفی برای گاز یارانه‌ای وجود ندارد، هر کس بیشتر از گاز استفاده کند، از یارانه بیشتری بهره می‌برد. این به عدالت نزدیک نیست. باید سیاست‌ها را به سمتی ببریم که گاز یارانه‌ای سقف داشته باشد و مصارف بالاتر مشمول هزینه‌های بیشتری شود. استاد اقتصاد دانشگاه سمنان خاطرنشان کرد: گاز و دیگر حامل‌های انرژی از ارزش بالایی برخوردار هستند. متأسفانه ما در کشورمان متوجه اهمیت این موضوع نیستیم. مصرف بی‌رویه و بالایی داریم و بدون توجه به مدیریت مصرف از گاز استفاده می‌کنیم.
وی ادامه داد: فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از حامل‌های انرژی و از جمله گاز می‌تواند اثرگذاری بالایی داشته باشد. در کنار روش‌هایی مانند تعرفه‌گذاری پلکانی گاز باید به فرهنگ‌سازی نیز بپردازیم.
استاد اقتصاد دانشگاه سمنان خاطرنشان کرد: مصرف بی‌رویه گاز نتایج زیانباری برای کشور دارد، زیرا ما را با ناترازی گاز مواجه می‌کند که مجبور به قطع گاز صنایع در ماه‌های سرد سال می‌شویم و از این نظر ضرر زیادی به کشور وارد می‌شود. وی ادامه داد: اعمال سیاست‌های صحیح در راستای مدیریت مصرف گاز باید با جدیت در دستور کار باشد. استفاده مناسب از حامل‌های انرژی فواید زیادی برای‌مان دارد و دست ما را برای اعطای گاز به صنایع در ماه‌های سرد سال و حتی صادرات مازاد گاز باز می‌گذارد. تمامی این مزیت‌ها در نتیجه مدیریت مصرف به دست می‌آید.
